Succesvol verwerken van een verandering, hoe doe je dat?
Wanneer je wordt geconfronteerd met veranderingen, betekent dat meestal dat je afscheid moet nemen van een situatie die vertrouwd voor je is. Vaak brengt dit onrust en twijfel met zich mee. Ook 'boventalligheid' of 'ontslag' zijn ingrijpende veranderingen die vaak heftige reacties oproepen en zorgen voor grote onzekerheid. Lees hier hoe je zo'n veranderingsproces toch succesvol kunt doorlopen.
Boventallig worden overkomt veel mensen in deze tijd van reorganisaties en bezuinigingen. Vaak is er al een periode vol onrust en onzekerheid aan vooraf gegaan. Ben ik er dit keer bij? Wanneer je hoort dat je je baan kwijt raakt, dan is dat een ingrijpende gebeurtenis waarbij allerlei emoties naar boven komen. De mate waarin iemand reageert op zo'n gebeurtenis is verschillend. De een gaat gewoon door alsof er (bijna) niets is gebeurd, de ander zit in de put en weet niet hoe verder te gaan.
Het veranderingsproces
Een ingrijpende verandering, in welke vorm en op welk moment dan ook, zorgt voor een overgangsproces. Voor de één lijkt dat proces bijna een crisis door de heftige emoties en gevoelens die naar boven komen. Voor een ander verloopt zo’n proces bijna geruisloos omdat we geneigd zijn onze reacties voor anderen en voor onszelf te verbergen.
De heftige reacties in een overgangsproces hebben te maken met het gevoel dat je als het ware met lege handen staat. Het oude vertrouwde is er niet meer of werkt niet meer en er is nog geen zicht op iets nieuws. Het lastige is dat het oude eerste losgelaten moet worden, voordat er ruimte ontstaat voor iets nieuws. Tussen afscheid en nieuw begin ligt een periode van verwarring, chaos en onzekerheid. Een periode waarin je met jezelf wordt geconfronteerd en waarin ook de basis wordt gelegd voor nieuwe gedachten en ideeën.
In een veranderingsproces zijn vaak 7 verschillende fases te herkennen. Door deze bewust te doorlopen vergroot je je kansen om gemotiveerd een volgende stap te maken.
Fase één: een gevoel van onwerkelijkheid
Je bent de controle over de situatie kwijt en er ontstaat verwarring. Wanneer je beseft dat er een verandering is ingezet, heeft dat onmiddellijk zijn weerslag op je: vaak voel je je alsof je verdoofd bent, alsof alles niet echt is. Soms is er in deze fase een positief gevoel, namelijk als de verandering als positief wordt ervaren.
Fase twee: relativeren en ontkennen
Veel mensen ‘overleven’ de eerste dagen door te doen alsof er niets aan de hand is. Je ontkent de werkelijke situatie en probeert de invloed van de verandering op je eigen leven te minimaliseren, tenminste voor de ogen van de buitenwereld. Kenmerkende uitspraken in deze fase zijn: ‘het zal uiteindelijk wel meevallen’, ‘het gaat waarschijnlijk toch niet door’ of ‘er zijn ergere dingen in het leven’. Ze geven je een gevoel van bescherming tegen de negatieve gevolgen van de verandering.
Fase drie: de put
Op den duur werken relativering en ontkenning niet meer en begint de werkelijkheid tot je door te dringen. Je krijgt het besef dat er geen ontkomen aan is. Je komt dan in een situatie terecht die ‘de put’ wordt genoemd. Gevoelens van machteloosheid, depressie, verdriet of woede kunnen de kop opsteken en je vraagt je waarschijnlijk van alles en nog wat af: 'waarom moet mij dit allemaal overkomen?' of ‘wat heeft het leven eigenlijk voor zin’. Misschien heb je het gevoel dat je weinig tot geen grip meer hebt op de situatie en je gevoelens.
In deze fase is het belangrijk dat je jezelf de tijd gunt die nodig is om deze fase van verlies, machteloosheid, woede en verdriet te doorléven in plaats van simpelweg door te gaan met leven.
Fase vier: het verleden loslaten
Als je emoties de ruimte hebben gekregen en je langzaam met je verlies hebt leren leven, kun je het verleden los laten en je blik meer op de toekomst richten. Wees niet bang wanneer je weer even terug valt in een vorige fase. Dit hoort bij het proces.
Fase vijf: onderzoeken van je mogelijkheden
Dit is een opwindende periode, vol energie en enthousiasme. Je krijgt steeds meer zelfvertrouwen, je slaat een nieuwe richting in en je voelt je weer baas over je eigen leven.
Fase zes: zoeken naar zin en betekenis
Ttijdens deze fase kijk je terug naar de periode die achter je ligt en probeer je te begrijpen wat de verandering eigenlijk voor je betekent. Het is een periode van rust en reflectie en ook een fase waarin veel mensen de wijsheid die ze hebben opgedaan met anderen willen delen.
Fase zeven: integratie
Als je wat afstand hebt genomen en hebt uitgezocht wat het allemaal voor je betekend heeft, kun je je ontdekkingen en ervaringen integreren in het dagelijks leven. De kans is groot dat je anders aankijkt tegen een organisatie, een vast contract, werk etc. Misschien blijf je zelfs vaker naar vacatures kijken ook al vind je een geweldige baan.
Wat kun je doen als je zelf in zo'n veranderingsproces zit of terecht komt?
Als je zelf in een veranderingsproces zit of binnenkort misschien terecht komt, is het goed om daar over te praten met mensen. Onderstaande vragen kunnen je helpen om de situatie, en je gevoelens die je daarbij hebt, onder woorden te brengen, op te schrijven of te delen met anderen:
- In hoeverre herken je het omschreven proces?
- Waar sta je op dit moment in dit proces?
- Heb je ooit een vergelijkbaar proces doorgemaakt?
- Wie en wat hebben je er toen doorheen geholpen?
- Wie en wat waren toen belangrijk voor je?
- Wat was toen niet goed voor je?
- Aan welke adviezen had je toen het meest?
- Wat heb je nodig in je huidige situatie?
- Waar bent je nu het meeste bij gebaat?
Heb je hulp nodig of wil je een keer sparren?
Als je wilt reageren of behoefte hebt om een keer met mij te sparren, dan kan dat. Stuur me even een mail:
Ik help je graag verder!
01-02-2017 Jeanet Visscher
